Η αγαπημένη συγγραφέας των παιδικών μας χρόνων!
Εχει γεννηθεί το 1925. Ελκει την καταγωγή της από την Σάμο και την Κρήτη. Ο παππούς της Γεώργιος Σωτηρίου ήταν καθηγητής αρχαίων ελληνικών. Ο θείος της παντρεύτηκε την Διδώ Σωτηρίου. Παντρεύτηκε τον Γιώργο Σεβαστικόγλου, θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά τον Πέτρο και την Ειρήνη.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο κινηματογραφικό ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας
Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτή τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία και συγκεκριμένα το Παρίσι. Από πολύ μικρή ηλικία ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου ακόμα άρχισε να γράφει για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του κουκλοθέατρου “Μπάρμπα Μητούσης” που εμπνεύστριά του ήταν η Ελένη Περάκη-Θεοχάρη. Αργότερα έγραψε μια σειρά διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό “Νεανική Φωνή”, ένα περιοδικό για νέους που ανάμεσα στους συνεργάτες του ήταν ο Τάσος Λιγνάδης και ο Μάριος Πλωρίτης. Κατά την παραμονή της στη Σοβιετική Ένωση, γράφει διηγήματα που τα στέλνει στην Ελλάδα και δημοσιεύονται στην “Επιθεώρηση Τέχνης” και αργότερα θα εκδοθούν σε βιβλίο με τον τίτλο “Αρβυλάκια και Γόβες”. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι το “Καπλάνι της Βιτρίνας”, που το είχε εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους “Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα”. Επίσης, έχει εκδόσει τα παρακάτω βιβλία: “Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου” (Κέδρος, 1971), “Η μωβ ομπρέλα” (Κέδρος, 1995), “Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της” (Κέδρος, 2002), “Γατοκουβέντες” (Καστανιώτης, 2006), “Ο ψεύτης παπππούς” (Κέδρος, 2007), “H Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων” (Κέδρος, 1997), “Μία Κυριακή του Απρίλη” (Κέδρος, 1978), “Τα παπούτσια του Αννίβα” (Κέδρος, 1978), “Νεανική Φωνή” (Καστανιώτης, 1996), “Η δωδέκατη γιαγιά” (Καστανιώτης, 2000), “Ο θείος Πλάτων” (Κέδρος, 1978), “Αρβιλάκια και γόβες (Κέδρος, 1975). Στον Κέδρο εκδίδει το 1987 το πρώτο της μυθιστόρημα που δεν είναι για παιδιά, την “Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα” που έγινε μπεστ σέλλερ και έχει πουλήσει 135.000 αντίτυπα. Έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά, δανέζικα και ισπανικά. Επίσης το 2010 εκδίδει στον Καστανιώτη τα διηγήματά της “Σπανιόλικα παπούτσια”. Η Άλκη Ζέη έχει μεταφράσει πολλά βιβλία από τα ιταλικά, γαλλικά και ρωσικά. Έχει ακόμα γράψει δύο θεατρικά έργα για παιδιά. Τον “Κεραμυδοτρέχαλο” διασκευή από το μυθιστόρημα της Σουηδής συγγραφέως Άστριντ Λίνγκριντ, που ανέβασε παλαιότερα και ξανανέβασε το 1992 η Λήδα Πρωτοψάλτη στο Θέατρο Στοά και τον “Βασιλιά Ματία τον Πρώτο” διασκευή από το μυθιστόρημα του Πολωνού συγγραφέα Γιάνους Κόρτσακ που ανέβασε το 1982 η Ξένια Καλογεροπούλου στην παιδική της σκηνή. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 30 γλώσσες.
Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της. Μαζί με τη Ζωρζ Σαρή, με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Η Άλκη Ζέη είναι λοιπόν μια σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας. Μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες. Μέσα στα έργα της η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρηση. Ανήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταραχτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθάνεται το χρέος να αποτυπώσει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενεών. Πάντως παρόλο που τα βιβλία της είναι τοποθετημένα σε βιωμένο ιστορικό πλαίσιο, δεν επιδιώκει να εξαντλήσει ιστορικά ζητήματα, ούτε να νουθετήσει τον αναγνώστη. Χωρίς ίχνος διδακτισμού δίνει μέσα απ’ τα βιβλία της αφορμή για προβληματισμό και περισσότερη αναζήτηση πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων. Φυσικά, το μεγαλύτερο προτέρημα των βιβλίων της παραμένει η εξαιρετική λογοτεχνικότητά τους, που με την άριστη έκφραση, την καλοδουλεμένη πλοκή και το διάσπαρτο χιούμορ, κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον κάνουν να τα διαβάζει μονορούφι. Ο Μάριος Πλωρίτης έγραψε για την Άλκη Ζέη: “Αν ήθελα να συμπυκνώσω σε δυο λέξεις την προσωπική μου “αίσθηση” απ’ την Άλκη όλων αυτών των χρόνων, θα έλεγα πως είναι μια αντιφατική αίσθηση αέναης παρουσίας και αδιάκοπης φυγής”.
Τα βιβλία της έχουν κατ’ επανάληψη βραβευθεί στο εξωτερικό: Mildred Batchelder στην Αμερική για “Το καπλάνι της βιτρίνας”, “Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου”, “Κοντά στις ράγιες”, Acerbi στην Ιταλία για το “Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα”, Βραβείο βιβλιοφάγων στη Γαλλία για το “Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της”. Πάνω απ’ όλα “Το Καπλάνι της βιτρίνας”, που από το 1963 όταν πρωτοκυκλοφόρησε και με τις συνεχείς του επανεκδόσεις, αποτέλεσε σταθμό για τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία για παιδιά, έχει αξιολογηθεί ως ένα από τα καλύτερα βιβλία για παιδιά στον κόσμο, περιλαμβάνεται σε διεθνείς καταλόγους προτεινόμενων βιβλίων για ανάγνωση και για μελέτη στο σχολείο, ενώ το 2007 διακρίθηκε με το ιταλικό βραβείο “Άντερσεν” στην Ιταλία. Το “Θέατρο για παιδιά” πήρε το κρατικό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας για το 1992. Το 2010 λαμβάνει για το σύνολο του έργου της το βραβείο “Κώστα και Ελένης Ουράνη” της Ακαδημίας Αθηνών. To 2012 ανακυρήσσεται επίτιμη διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κύπρου
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων και του Κύκλου Παιδικού Βιβλίου
Χόμπι της είναι το διάβασμα: Γλώσσες: Γαλλικά, Ρώσικα, Ιταλικά. Email: zeialki@gmail.com Site: www.alkizei.com
Διαβάστε την έντυπη δημοσίευση της έκδοσης (2006, 1η έκδοση) εδώ
