Θανάσης Οικονόμου

Εξερευνώντας τον πλανήτη Άρη!

Διεθνής Αστροφυσικός, Πυρηνικός Φυσικός

 

Thanassis-EconomouΞεπέρασε όλα τα εμπόδια και τις δυσκολίες του εμφυλίου πολέμου και κατόρθωσε να κατασκευάζει όργανα για τη ΝΑΣΑ τα οποία προσγειώθηκαν επιτυχώς στον Άρη! Στη διάρκεια σχεδόν μισού αιώνα συμμετείχε με δικά του όργανα σε 15 αποστολές της ΝΑΣΑ και σε αποστολές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Ρωσίας, Ιαπωνίας και της ESA – Διαστημικής Υπηρεσίας της Ευρώπης. Χάρη στις υψηλές του γνώσεις στην πυρηνική φυσική συνέβαλε στις επιτυχίες του προγράμματος “Surveyor”. Για αυτές τις επιτυχίες του, έλαβε υψηλές τιμές από τη ΝΑΣΑ.

Γεννήθηκε στο Ζιάκα Γρεβενών, το 1937 . Ο παππούς του ήταν ιερέας του χωριού. Δύσκολα τα χρόνια της κατοχής και του πολέμου, για την επιβίωση. Ουσιαστικά η ζωή του στα Γρεβενά άρχισε στην περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου και στερήθηκε πολλά στην παιδική του ηλικία. Εκτός των άλλων, στερήθηκε και τα πρώτα του χρόνια σχολικής μόρφωσης. Παρ΄όλα ταύτα , ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Τσεχοσλοβακία κατάφερε να μορφωθεί και να πραγματοποιήσει σπουδές Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Πράγας, το οποίο και τελείωσε με “Άριστα”.

Από μικρό παιδί εργάστηκε, το πρώτο του επάγγελμα, σε ηλικία επτά ετών ήταν βοσκός κοντά στα μεγαλύτερα αδέρφια του. Μετά τις σπουδές του, ξεκίνησε να εργάζεται σε διάφορα ερευνητικά κέντρα της Τσεχοσλοβακίας και αργότερα, έχοντας αρνηθεί πρόταση συνεργασίας από τη Ρωσία, αποδέχτηκε πρόταση του Πανεπιστημίου του Σικάγο, στο Διαστημικό Ερευνητικό κέντρο που μόλις είχε αρχίσει τα ερευνητικά προγράμματα της ΝΑΣΑ στη Σελήνη. Την περίοδο 1979 έως και το 1985 η ομάδα του συνεργάστηκε με πολλά άλλα ερευνητικά κέντρα της Αμερικής σε διάφορα προβλήματα βασικής Φυσικής χρησιμοποιώντας επιταχυντές σωματείων υψηλής ενέργειας, όπως του Los Alamos, Argonne, Fermilab, Sandia.

To 1986, μιλώντας άπταιστα τα ρώσικα, άρχισε τις συνεργασίες του με το Διαστημικό Κέντρο της Σοβιετικής Ένωσης στα προγράμματα έρευνας του πλανήτη Άρη που η ΝΑΣΑ και η Ρωσία διεξάγουν ακόμα και σήμερα.

niki2009_353_2Προικισμένος με ταλέντο και εμπειρία, ένα άλλο επίτευγμά του τον απογειώνει. Αργότερα στις 4 Ιουλίου 1997 το ερευνητικό όργανο που ο ίδιος κατασκεύασε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου για λογαριασμό της ΝΑΣΑ, το “Alpha Proton X-Ray Sprectometer” στημμένο πάνω στο Sojourner του Pathfinder, που επιτυχώς προσγειώθηκε ομαλά στην επιφάνεια του Άρη, άρχισε να στέλνει τις πρώτες πολύτιμες πληροφορίες που θα δώσουν απάντηση στο ερώτημα “από τι είναι φτιαγμένος ο Άρης;”. Αυτή η επιτυχία θεωρήθηκε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της επιστήμης το 1997 και ο ίδιος τιμήθηκε υψηλά για αυτό του το κατόρθωμα όχι μόνο από τη ΝΑΣΑ, αλλά και από πολλούς άλλους οργανισμούς, όπως επίσης και από την κοινότητά του, η οποία του απένειμε το χρυσό κλειδί και το μετάλλιο του Ζιάκα.

Δεν σταματά ποτέ να ερευνά. Ακόμα και σήμερα, συνεχίζει τις εντατικές του εργασίες γύρω από την έρευνα του πλανήτη Άρη. Είναι ένα από τα μέλη της επιστημονικής ομάδας των μελλοντικών αποστολών της ΝΑΣΑ στο Άρη το 2003 και το 2005. Στη διάρκεια σχεδόν μισού αιώνα συμμετείχε με δικά του όργανα σε 15 αποστολές της ΝΑΣΑ και σε αποστολές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Ρωσίας, Ιαπωνίας και της ESA – Διαστημικής Υπηρεσίας της Ευρώπης.

Όραμά του είναι η κατασκευή ενός Αστεροσκοποιείου. Από το 2007 σε συνεργασία με τις τοπικές αυτοδιοικήσεις προσπαθεί να κατασκευάσει το Αστεροσκοπείο Όρλιακα – ένα ιδανικό τοπίο κοντά στη γενέτειρα του για εκπαιδευτικούς κι ερευνητικούς σκοπούς στη Βόρεια Ελλάδα

EconomouΙδιαίτερό του επίτευγμα για εκείνον, αποτελεί το γεγονός ότι άντεξε και ξεπέρασε τις κακουχίες της παιδικής του ηλικίας, την αναγκαστική φυγή κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου από την Ελλάδα προς την Αλβανία, τη Γιουγκοσλαβία και την Τσεχοσλοβακία, όπου διέμενε σε ορφανοτροφείο και τελείωσε το δημοτικό σε ηλικία 16 ετών. Κατασκεύασε διάφορα όργανα που χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί η NASΑ. Χάρη στις υψηλές του γνώσεις στην πυρηνική φυσική συνέβαλε πολλά στις επιτυχίες του προγράμματος “Surveyor”. Όλα τα εξαρτήματα που το τμήμα του κατασκεύασε για λογαριασμό της ΝΑΣΑ, τρία σε αριθμό, προσγειώθηκαν επιτυχώς στη σελήνη στο χρονικό διάστημα 1967 έως 1968. Για αυτές τις επιτυχίες του, έλαβε υψηλές τιμές από τη ΝΑΣΑ.

Είναι ένας εξαίρετος επιστήμονας. Έχει δημοσιεύσει πέραν των 300 άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και βιβλία. Είναι τακτικά προσκεκλημένος σε παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια, όπου δίνει ομιλίες για τις επιτυχίες του στην έρευνα του διαστήματος.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, πέτυχε να αποσπάσει υψηλές διακρίσεις από την ΝΑΣΑ, Βραβείο από το TΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Panhellenic Scholarship Foundation, Niki Award from the Athens Information Technology of Kokkalis Foundation.

Χόμπι του η οικογένεια και τα ταξίδια. Γλ: Αγγλικά.
E-Mail: tecon@tecon.uchicago.edu